«سیدامیرحسین قاضی‌زاده هاشمی» در گفت‌وگو با ماهنامه«نماینده»، ضمن اشاره به علت تشکیل شورای نگهبان و نحوۀ همکاری این نهاد با مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: «شورای نگهبان به‌موجب قانون اساسی تشکیل شده است. در تمامی قوانین اصلی دنیا جایگاهی وجود دارد که مسئول حفاظت و حراست از قانون اساسی در برابر مصوبات مجلس یا مصوبات دولت است، مثلاً دادگاه عالی، دیوان‌های عالی و جایگاه‌هایی مثل این...»

عضو هیئت‌رئیسه مجلس در ادامه افزود: «اگر مصوبات یا قوانینی خلاف قانون اساسی باشد یا نسبت به آن تذکر می‌دهند یا آن را باطل می‌کنند، همچنین یک سازمان و ارگانی وجود دارد که وظیفۀ آن برگزاری انتخابات اصلی است. در کشور ما از آنجایی که مبنای قانون اساسی اسلام است و رعایت احکام اسلام هم، نیاز به‌حراست و دیده‌بانی داشت، نویسندگان قانون اساسی این عناصر را در یکجا با هم جمع و جایگاه شورای نگهبان را برای آن تعریف کردند.»

وی خاطر نشان کرد: «تمامی ارگان‌هایی که در قانون اساسی ما پیش‌بینی شده‌اند با هم همکاری دارند ولی هر نهادی وظیفه خودش را انجام می‌دهد، طبیعتاً وقتی مجلس قانون‌گذاری می‌کند، حقوقدان‌های محترم شورای نگهبان در حوزۀ قانون اساسی و فقهای شورا در حوزه شرع، قانون را بررسی می‌کنند و اظهارنظر خود را براساس یافته‌هایی که دارند روی آن قانون اعمال می‌کنند.»  

قاضی‌زاده هاشمی عنوان کرد: «حقوقدان‌ها با پیشنهاد قوه قضائیه و مجلس انتخاب می‌شوند. یعنی قوه قضائیه پیشنهاد و مجلس رأی اعتماد می‌دهد و افرادی که قوه قضائیه معرفی کرده را انتخاب می‌کنند. صرفاً مجلس در انتخاب حقوقدان‌های شورای نگهبان نقش دارد.»

این نماینده مجلس در پاسخ به این سؤال که «نقش و حضور نمایندگان شورای نگهبان در مجلس به چه صورت است؟» بیان کرد: «وقتی که مصوبه مجلس با ایراد شورای نگهبان روبرو می‌شود، این مصوبه دوباره به کمیسیون بازگشته و مورد بررسی مجدد قرار می‌گیرد. در این صورت نمایندگان شورای نگهبان در کمیسیون حضور پیدا کرده و تبیین می‌کنند که به چه دلیل این مصوبه با ایراد مواجه شده است و بعد هم در تنظیم متن برای اینکه نظر شورای نگهبان اعمال شود، نمایندگان همکاری می‌کنند.»

وی در توضیح فرآیند ارسال مصوبات مجلس و کیفیت رسیدگی شورای نگهبان گفت: «وقتی بررسی مصوبه‌ای در صحن علنی تمام می‌شود، معاونت قوانین آن را بررسیِ ویراستاری مجدد کرده و بعد مصوبه مجلس به شورای محترم نگهبان ارسال می‌شود. این شورا برای رسیدگی و اظهارنظر ۲ زمان ۱۰ روزه مهلت دارد؛ یعنی اگر در ۱۰ روز اول به نتیجه نرسید، نهایتاً در ۲۰ روز این رسیدگی را انجام خواهد داد.»

عضو هیئت‌رئیسه مجلس به مصوباتی که از مجلس دهم به شورای نگهبان فرستاده شده و پس از ابراز مخالفت شورا و اصرار مجلس در نهایت به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارسال شده است، اشاره کرد و گفت: «در قانون برنامه ششم و در قانون بودجه معمولاً بخش‌هایی وجود داشت که با اصرار مجلس به مجمع فرستاده می‌شود البته در بحث بودجه هر سال از این دست موارد وجود دارد.»

وی با بیان اینکه این ارجاع به مجمع یک فرآیند طولانی است، تصریح کرد: «البته باید در نظر داشت گاهی مجلس موضوعی را به مصلحت کشور می‌داند که شورای نگهبان نسبت به قانون اساسی یا شرع به آن ایراد می‌گیرد و مجلس هم انجام آن را ضروری می‌داند؛ مانند فاینانس‌های خارجی که این فاینانس‌ها ایراد شرعی دارد ولی ما با تأیید مجمع تشخیص مصلحت نظام آن را اعمال می‌کنیم.»

قاضی‌زاده هاشمی با اشاره به ایرادات شورای نگهبان به بار مالی مصوبات عنوان کرد: «راهکار این است که مجلس کمتر طرح ارائه کند و بیشتر به لوایح دولت بپردازد که چون لوایح پیشنهاد دولت است، بار مالی آن هم در نظر گرفته شده است.»

وی افزود: «اصالت رسیدگی مجلس بر لوایح است ولی به علت اینکه برخی از دستگاه‌های دولتی از طریق هیئت دولت نمی‌توانند مسائل خود را حل کنند، به نمایندگان مراجعه می‌نمایند و درخواست خود را در قالب طرح توسط نماینده تنظیم کرده و در نتیجه مشکل بار مالی ایجاد می‌کند. اگر دولت به نیازهای مرتبط با دستگاه‌های تابعه خود توجه کند که آنها برای حل مشکلات خود به‌سراغ نمایندگان نروند، این مسئله کمتر پیش خواهد آمد.»

این نماینده مجلس در پاسخ به این سؤال که «آیا هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان نتیجه بررسی‌هایش از پرونده‌ها را در اختیار شورای نگهبان قرار می‌دهد تا در بررسی صلاحیت دورِ بعد لحاظ شود؟»، اذعان کرد: «رسیدگی هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان در سطح تخلفات است نه جرائم و فکر نمی‌کنم ماهیتاً در حدی باشند که منجر به رد صلاحیت شود.»